Trong bài học lịch sử 11 bài 22, chúng ta sẽ tìm hiểu về những chuyển biến quan trọng trong kinh tế và xã hội của Việt Nam trong thời kỳ đầu thực dân Pháp. Sử 11 Bài 22 sẽ giúp cho chúng ta có cái nhìn tổng quan về tình hình đất nước trước khi bước vào giai đoạn khai thác thuộc địa của Pháp.
Tóm tắt lý thuyết sử 11 bài 12
1.1. Những chuyển biến về kinh tế
Vào cuối thế kỷ 19, Việt Nam là một nước duy nhất ở Đông Nam Á không phải là thuộc địa của các nước phương Tây. Tuy nhiên, sự cố gắng để duy trì độc lập của Việt Nam đã bị đánh bại bởi sự xâm lược của Pháp. Vào năm 1858, Thượng Hải II đã ký một hiệp ước bảo vệ với Pháp. Sau đó, trong cuộc chiến tranh Pháp-Điện Biên, Pháp đã chiếm đóng Hải Dương và bắt đầu khai thác thuộc địa ở Việt Nam.
Khi Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần 1 ở Việt Nam vào năm 1858, họ đã tập trung vào việc khai thác các nguồn tài nguyên quý giá của đất nước như mía, cao su, cà phê và quặng sắt. Những nỗ lực này đã dẫn đến sự gia tăng của sản xuất kinh tế ở miền Bắc và miền Trung, trong khi miền Nam vẫn còn chịu sự ảnh hưởng của những cuộc xung đột với nhà Nguyễn.
Tuy nhiên, các cải cách kinh tế của Pháp không hề có lợi cho người dân Việt Nam. Công ty Đông Dương đã được thành lập để kiểm soát hoạt động kinh doanh và sản xuất của đất nước. Họ đã buộc người dân nông nghiệp phải canh tác theo phương pháp mới, kèm theo việc tăng thuế và áp dụng chính sách điều chỉnh giá cả, từ đó làm tăng sự khổ hạnh của người dân. Ngoài ra, Pháp còn buộc người dân phải bán các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp cho công ty của họ với giá rất thấp. Điều này đã gây ra sự thiếu hụt và chênh lệch trong sản xuất và tiêu dùng.
1.2. Những chuyển biến về xã hội
Ngoài việc tác động đến nền kinh tế của Việt Nam, Pháp cũng đã có những tác động nghiêm trọng đến xã hội. Họ đã xây dựng một hệ thống quản lý mới để kiểm soát các vùng đất mà họ chiếm đóng. Các quan lại do Pháp bổ nhiệm đã được coi là người cai trị đất nước, điều này đã khiến cho giai cấp tư sản và quý tộc nổi lên như những người có thẩm quyền.
Giai cấp công nhân đã xuất hiện vào cuối thế kỷ 19, khi các nhà máy của Pháp được xây dựng tại miền Bắc và miền Trung. Nhiều người đã di cư từ miền núi về các thành phố để làm việc trong các nhà máy này. Những người lao động này bị bó buộc vào những điều kiện lao động khắc nghiệt và lương thấp. Họ cũng không được bảo vệ quyền lợi của mình do chính sách pháp luật của Pháp.
Việc áp dụng hệ thống thuế mới và các chính sách kinh tế khác của Pháp đã gây ra sự khủng hoảng trong xã hội. Người giàu người nghèo ngày càng chênh lệch, làm gia tăng sự bất bình đẳng và thiếu công bằng ở Việt Nam. Nhiều người nông dân đã bị chiếm đoạt đất đai của họ và bị ép buộc phải trở thành người lao động cho các công ty của Pháp.
Luyện tập và củng cố
2.1. Trắc nghiệm
Câu 1: Thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần 1 ở Việt Nam vào năm nào? Do ai thực hiện?
Đáp án: Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần 1 vào năm 1858, do Thượng Hải II ký hiệp ước bảo vệ với Pháp.
Câu 2: Pháp đã dựa vào giai cấp nào để cai trị nước ta?
Đáp án: Pháp đã dựa vào giai cấp tư sản và quý tộc để cai trị nước ta.
Câu 3: Dưới ách cai trị của Pháp, giai cấp Tư sản dân tộc có thái độ như thế nào?
Đáp án: Giai cấp Tư sản dân tộc không hài lòng với chính sách khai thác thuộc địa của Pháp và luôn muốn giành lại độc lập cho đất nước.
2.2. Bài tập SGK sử 11 bài 12
Hãy giải thích rằng tại sao các nhà máy của Pháp được xây dựng tại miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Đáp án: Các nhà máy của Pháp được xây dựng tại miền Bắc và miền Trung Việt Nam vì những vùng đất này có nguồn lao động rẻ và nguồn tài nguyên quý giá như mía, cao su và cà phê.
Hỏi đáp Bài 22 Lịch sử 11
- Vì sao Thượng Hải II đã ký hiệp ước bảo vệ với Pháp?
- Do lo sợ bị xâm lược bởi các nước lân cận.
- Thượng Hải II hy vọng có thể tận dụng sức mạnh của Pháp để chi phối đất nước.
- Thượng Hải II muốn có những lợi ích kinh tế từ việc liên kết với Pháp.
- Tại sao Pháp lại tập trung vào việc khai thác nguồn tài nguyên của Việt Nam?
- Vì họ muốn tìm kiếm các sản phẩm quý gia để bán ra thị trường quốc tế.
- Việc khai thác nguồn tài nguyên giúp cho Pháp có thể thu được lợi nhuận cao.
- Pháp muốn ép buộc người dân Việt Nam phải lao động trong các ngành công nghiệp do chính họ xây dựng và kiểm soát.
- Những chính sách kinh tế của Pháp đã gây ra những hệ quả gì đối với xã hội Việt Nam?
- Sự thiếu hụt và chênh lệch trong sản xuất và tiêu dùng.
- Sự gia tăng của giai cấp tư sản và quý tộc.
- Sự bất bình đẳng và thiếu công bằng trong xã hội.
Bài học cùng chương
XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 11
- Chương 1: Chiến tranh thế giới thứ nhất và hậu quả của nó.
- Chương 2: Cách mạng tháng Mười Nga và Việt Nam.
- Chương 3: Cách mạng tháng Hai và sự thành lập Đảng Cộng sản tại Việt Nam.
- Chương 4: Tổ chức và hoạt động của Việt Nam Cộng hòa.
- Chương 5: Sự hình thành và phát triển của nhân dân tộc Việt Nam.
- Chương 6: Cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Chương 7: Những đánh giá về cách mạng tháng Tám tại Việt Nam.
- Chương 8: Chiến tranh Việt Nam và nước ngoài.
- Chương 9: Bàn về cải cách kinh tế và chính sách xã hội.
- Chương 10: Thời kỳ duyên hải và sự tiến bộ của Việt Nam.
- Chương 11: Sự tạo dựng và phát triển của nền kinh tế thị trường tại Việt Nam.
- Chương 12: Sự tăng trưởng kinh tế và các vấn đề đối nội và ngoại giao tại Việt Nam.