Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một sự kiện lịch sử quan trọng và có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Đây là cuộc khởi nghĩa vũ trang thành công của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Được xem là bước ngoặt chính trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do và giải phóng dân tộc, cách mạng tháng Tám đã góp phần quan trọng vào việc đánh đổ chế độ đế quốc và đặt nền móng cho sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong bài viết này, Lời Giải Hay sẽ tìm hiểu về lý thuyết và các sự kiện quan trọng liên quan đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 trong bài Sử 12 bài 16, cùng với những bài học kinh nghiệm quý báu từ cuộc cách mạng này.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Tình hình Việt Nam trong những năm (1939 – 1945)
Trong giai đoạn từ năm 1939 đến 1945, Việt Nam đang chịu sự càn quét của thực dân Pháp và chế độ đế quốc Nhật Bản. Nước ta bị chia cắt thành ba khu vực: Khu vực Bắc Bộ do Nhật Bản chiếm đóng, Khu vực Trung Bộ và Nam Bộ do Pháp kiểm soát. Để đối phó với tình hình này, lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra các chính sách phù hợp với hoàn cảnh đặc biệt này, đồng thời tiến hành tổ chức phong trào giải phóng dân tộc.
1.2. Phong trào giải phóng dân tộc từ tháng 9 – 1939 đến tháng 3 – 1945
Trong cuộc viện hành thứ Enver, Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định mục tiêu chính của phong trào giải phóng dân tộc là đánh đổ chế độ đế quốc và phân biệt rõ kẻ thù. Đồng thời, Đảng cũng nhận thấy rằng chỉ có thể đánh bại được kẻ thù nếu liên kết với các lực lượng dân tộc tiến bộ trong nước và quốc tế. Vì vậy, Đảng đã tiến hành một chiến lược tổng tấn công chống lại hai kẻ thù là Pháp và Nhật.
1.3. Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền
Đến đầu năm 1945, khi cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai đang đi đến hồi kết, Đảng Cộng sản Việt Nam đã kiên trì thực hiện chiến lược tổng tấn công. Qua những ngày đêm cách mạng, nhân dân ta đã tổ chức kháng chiến trên khắp nước. Cuối cùng, vào ngày 19/8/1945, người dân Hà Nội đã nổi dậy khởi nghĩa vũ trang, dẫn đến sự thành lập Chính phủ Dân tộc Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự kiện lịch sử của dân tộc Việt Nam.
1.4. Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa được thành lập (2 – 9 – 1945)
Với sự hợp tác của các lực lượng trong nước và quốc tế, Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã thành công vang dội. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, người Việt được tự quyết định số phận của mình và xây dựng một nền tảng mới cho đất nước.
1.5. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 không chỉ là do sự hi sinh quả cảm của nhân dân Việt Nam, mà còn là sự kết hợp giữa chiến lược ngoại giao thông minh và mối liên kết chặt chẽ giữa đảng và nhân dân. Bài học kinh nghiệm quý báu từ cuộc cách mạng này là tích cực xây dựng quan hệ liên minh và tận dụng mối quan hệ đối ngoại để danh bạt địch.
Luyện tập và củng cố
2.1. Trắc nghiệm
Câu 1: Đảng ta xác định kẻ thù trong giai đoạn cách mạng 1939-1945 là bọn nào?
- Thực dân Pháp và chế độ đế quốc Nhật Bản
- Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa và Liên Xô
- Đảng Dân chủ miền Nam và Tổng đại lý Hoa Kỳ
- Chính phủ Vương quốc Anh và Đông Dương
Đáp án đúng: a. Thực dân Pháp và chế độ đế quốc Nhật Bản
Câu 2: Hội nghị lần 6 (11 – 1939) của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã xác định nhiệm vụ của cách mạng Đông Dương lúc này là gì?
- Đánh đổ chế độ đế quốc và giành chính quyền
- Phát triển nền kinh tế và xóa đói giảm nghèo
- Quyết tâm tiến hành chiến tranh cách mạng
- Tổ chức tổng tấn công chống lại hai kẻ thù Pháp và Nhật
Đáp án đúng: d. Tổ chức tổng tấn công chống lại hai kẻ thù Pháp và Nhật</strong>
Câu 3: Lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện trong cuộc khởi nghĩa nào?
- Khởi nghĩa Yên Bái (1930)
- Khởi nghĩa Ba Đình (1945)
- Khởi nghĩa Quang Trung (1789)
- Khởi nghĩa Nam Kỳ (1940)
Đáp án đúng: b. Khởi nghĩa Ba Đình (1945)
2.2. Bài tập SGK
Trong giáo trình Lịch sử 12, hãy làm các bài tập sau đây để củng cố kiến thức của bạn về Cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Bài tập 1: Trả lời câu hỏi ở trang 290, 291.
- Bài tập 2: Viết một bài báo cáo ngắn về nhân vật Hồ Chí Minh trong cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Bài tập 3: Xác định điểm khác biệt giữa Cách mạng tháng Tám năm 1945 và các cuộc cách mạng trước đó.
Hỏi đáp Sử 12 bài 16
- Khởi nghĩa Ba Đình năm 1945 có ý nghĩa gì? Khởi nghĩa Ba Đình năm 1945 là một sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu bước ngoặt lớn trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do và giải phóng dân tộc của Việt Nam. Đây là cuộc khởi nghĩa vũ trang thành công đầu tiên của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và được xem là hành động khởi đầu cho Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Nguyên nhân nào đã dẫn đến thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945? Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 không chỉ là do sự hi sinh quả cảm của nhân dân Việt Nam, mà còn là sự kết hợp giữa chiến lược ngoại giao thông minh và mối liên kết chặt chẽ giữa đảng và nhân dân. Đảng Cộng sản Việt Nam đã thực hiện một chiến lược tổng tấn công chống lại hai kẻ thù là Pháp và Nhật, đồng thời tích cực tận dụng mối quan hệ đối ngoại để danh bạt địch và tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc chiến.
- Ý nghĩa về chính trị của Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945? Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã mở ra một kỷ nguyên mới trong đấu tranh giành độc lập, tự do và giải phóng dân tộc của Việt Nam. Thành công của cách mạng này đã đưa đất nước ta ra khỏi những sự kiện lịch sử đen tối và đặt nền móng cho việc thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Đồng thời, Cách mạng tháng Tám cũng đã góp phần quan trọng vào sự thay đổi cơ cấu quốc tế và tạo đà cho cuộc đấu tranh giành độc lập của các nước Đông Dương khác.
Bài học cùng chương
XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 12
Chương trình Lịch sử 12 gồm các phần sau:
- Phần 1: Tổng quan lịch sử Việt Nam
- Phần 2: Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (1945 – 1954)
- Phần 3: Nước Việt Nam Cộng hòa (1954 – 1975)
- Phần 4: Các nước Đông Dương và Campuchia từ cuối thế kỷ XIX đến năm 1945
- Phần 5: Thế giới trong những năm 1918 – 1939
Trên đây là tóm tắt về Cách mạng tháng Tám năm 1945, một sự kiện lịch sử quan trọng và có ý nghĩa to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Đây là bướcđột phá quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do và giải phóng dân tộc của Việt Nam. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 không chỉ là do sự hi sinh quả cảm của nhân dân Việt Nam mà còn là kết quả của sự kết hợp giữa chiến lược ngoại giao thông minh và mối liên kết chặt chẽ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân.
Trong giai đoạn cách mạng từ 1939 đến 1945, Đảng ta đã xác định kẻ thù chính là thực dân Pháp và chế độ đế quốc Nhật Bản. Hội nghị lần 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã xác định nhiệm vụ của cách mạng Đông Dương là tổ chức tổng tấn công chống lại hai kẻ thù Pháp và Nhật. Lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện trong cuộc khởi nghĩa Ba Đình năm 1945, đánh dấu bước khởi đầu của Cuộc cách mạng tháng Tám.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã mở ra một kỷ nguyên mới trong đấu tranh giành độc lập, tự do và giải phóng dân tộc của Việt Nam. Cách mạng này đã đưa đất nước ra khỏi những sự kiện lịch sử đen tối và đặt nền móng cho việc thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm quý báu từ Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 là tích cực xây dựng quan hệ liên minh và tận dụng mối quan hệ đối ngoại để danh bạt địch.
Trong quá trình học tập và nắm vững kiến thức về Cách mạng tháng Tám năm 1945 Sử 12 bài 16, việc luyện tập và củng cố thông qua các bài trắc nghiệm và bài tập trong sách giáo khoa sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự kiện lịch sử quan trọng này. Hãy cùng nhau học tập và nắm vững kiến thức để hiểu sâu hơn về quá trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam.
Chúc các bạn học tốt Sử 12 bài 16!