Sử 11 bài 24 : Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)

Sử 11 bài 24 tổng hợp lý thuyết, hướng dẫn soạn bài và bộ đề trắc nghiệm có đáp án bài Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)

Lý thuyết Sử 11 bài 24

Kiến thức trọng tâm bài 24 Lịch sử lớp 11

Tình hình kinh tế – xã hội

1. Những biến động về kinh tế

Mục đích của Pháp: tiến hành khai thác, vơ vét nhân lực, tài lực, vật lực của nước thuộc địa bù đắp những tổn thất và đỡ những thiệt hại của Pháp trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Chính sách của Pháp

• Tăng các thứ thuế.
• Bắt nhân dân VN mua công trái.
• Vơ vét các nguồn lương thực, nông lâm sản, tài nguyên thiên nhiên đưa về Pháp.

Công – thương nghiệp

• Công nghiệp khai khoáng được tăng cường đầu tư và phát triển ( đặc biệt là dầu mỏ), xuất hiện nhiều công ty mới: Tuyen Quang, Đông Triều.
• Thương nghiệp được nới lỏng, Tư bản người Việt được tự do kinh doanh
• Công ty của người Việt được mở rộng như Công ty của Nguyễn Hữu Thu, Bạch Thái Bưởi, nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
• Công thương nghiệp và giao thông vận tải có điều kiện phát triển và mở rộng.

Nông nghiệp

• Nông nghiệp trồng lúa nước gặp nhiều khó khăn.
• Thiên tai, hạn hán, vỡ đê làm cho mùa màng bị hư hại.
• Nhân dân bị bần cùng hóa.

2. Tình hình phân hóa xã hội

Chính sách khai thác của Pháp không chỉ gây tổn thất về kinh tế và nó còn làm cho xã hội bị phân hóa sâu sắc.

• Nông dân: đời sống của nhân dân ngày càng bị bần cùng hóa.
• Công nhân: tăng lên nhanh chóng về số lượng đặc biệt là trong cn khai thác dầu mỏ từ 12000 năm 1913 – 17000 năm 1916, và trồng cao su.
• Tư sản: dần thoát khỏi sự kiềm chế của người Pháp và phát triển: Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Hữu Thụ.
• Tiểu tư sản: Ở thành thị TTS cũng tăng lên về số lượng chưa trở thành 1 giai cấp chính thức.

⇒ Tư sản và Tiểu tư sản họ bắt đầu bênh vực quyền lợi cho người trong nước.

Phong trào đấu tranh vũ trang trong chiến tranh

Rút ra nhận xét: các phong trào đấu tranh nỗ ra và phát triển rộng khắp lôi kéo nhiều tầng lớp tham gia hoạt động dưới hình thức vũ trang nhưng cuối cùng tất cả các phong trào đấu tranh đó đều thất bại.

Nguyên nhân thất bại: thiếu đường lối lãnh đạo đúng đắn của giai cấp tiên tiến.

Ý nghĩa:

• Góp phần vào cuộc đấu tranh chung của dân tộc.
• Biểu lộ tinh thần đấu tranh chống Pháp của nhân dân ta.
• Góp phần tạo nên truyền thống yêu nước của nhân dân ta sau này.

Sự xuất hiện khuynh hướng cứu nước

Phong trào công nhân

Trong chiến tranh TG thứ nhất, phong trào đấu tranh của công nhân nổ ra ở nhiều nơi.

• Hình thức: chính trị kết hợp đấu tranh vũ trang.
• Mục tiêu: đòi quyền lợi về kinh tế.
• Tính chất: tự phát
• Ý nghĩa: thể hiện tinh thần đoàn kết, ý chí chiến đấu, ý thức kỉ luật của giai cấp công nhân.

Buổi đầu hoạt động cứu nước của Nguyễn Tất Thành (1911-1918)

a. Tiểu sử

Nguyễn Ái Quốc tên thật là Nguyễn Sinh Cung, sinh ngày 19/05/1890 trong một gia đình  trí thức yêu nước ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An, nên sớm có tinh thần yêu nước và ý chí cứu nước.

Ngày 05/06/1911, Người rời cảng Nhà Rồng ra đi tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc.

b. Hoạt động

1911 – 1917, Người đi qua nhiều nước à nhận thức rằng ở đâu bọn thực dân cũng tàn bạo, độc ác và ở đâu, người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man.

Cuối năm 1917, Người trở về Pháp, tích cực học tập.

Tham gia phong trào công nhân Pháp.

Người đã tích cực viết báo, truyền đơn… tố cáo thực dân Pháp.

Tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam.

Tiếp nhận tư tưởng của Cách mạng tháng Mười Nga.

⇒ Là cơ sở để sau này Người xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.

Soạn sử 11 bài 24

Hướng dẫn trả lời câu hỏi thảo luận và bài tập trang 147 đến 153 sách giáo khoa Lịch sử 11:

Trả lời câu hỏi thảo luận sử 11 bài 24

Câu hỏi trang 147 SGK

Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp trong chiến tranh tác động như thế nào tới nền kinh tế của nước ta?

Trả lời

Sự cướp bóc của Pháp ảnh hưởng lớn đến kinh tế – xã hội Việt Nam.

• Công nghiệp: ngành khai mỏ được bỏ vốn thêm, một vài công ty than mới xuất hiện, các kim loại cần cho chiến tranh được khai thác mạnh. Trong giai đoạn này, Pháp nới lỏng cho các xí nghiệp của người Việt mở rộng quy mô sản xuất và kinh doanh (công ti của Nguyễn Hữu Thụ, Bạch Thái Bưởi), nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
• Công thương nghiệp, giao thông vận tải: phát triển do chính sách nới tay độc quyền cho tư bản người Việt được kinh doanh tương đối tự do.
• Công việc kinh doanh của người Việt được mở rộng như Công ty của Nguyễn Hữu Thu, Bạch Thái Bưởi, nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
• Nông nghiệp: chuyển từ chuyên canh cây lúa sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh (thầu dầu, đậu, lạc…). Đời sống nông dân khó khăn.

Câu hỏi trang 148 SGK

Những chính sách khai thác thuộc địa của Pháp trong chiến tranh đã tác động như thế nào đến các tầng lớp xã hội Việt Nam?

Trả lời

Chính sách của Pháp và những biến động về kinh tế trong chiến tranh đã tác động mạnh đến sự phân hóa xã hội Việt Nam.

• Nạn bị bắt lính và những chính sách trong nông nghiệp đã làm sức sản xuất ở nông thôn giảm sút nghiêm trọng, đời sống nông dân bị bần cùng.
• Giai cấp công nhân lớn lên về số lượng, đặc biệt trong hai ngành khai mỏ và trồng cao su.
• Tư sản Việt Nam dần thoát khỏi sự kiềm chế của người Pháp và phát triển: Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Hữu Thụ.
• Các tầng lớp tiểu tư sản thành thị phát triển rõ rệt về số lượng.

Tư sản và tiểu tư sản tăng về số lượng nhưng chưa trở thành giai cấp. Họ giữ những vai trò kinh tế, chính trị nhất định, song lực lượng chủ chốt của phong trào dân tộc thời kỳ này vẫn là công nhân và nông dân.

Câu hỏi trang 149 SGK

– Trong thời gian đầu chiến tranh, Việt Nam Quang Phục hội đã hoạt động với những hình thức nào?

– Việc vua Duy tân tham gia cuộc vận động khởi nghĩa năm 1916 ở Huế có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời

Thời gian đầu chiến tranh, Việt Nam Quang Phục hội đã hoạt động với những hình thức như ám sát cá nhân, trù tính kế hoạch tổng bạo động trong toàn quốc trước tiên là đánh chiếm Hà Nội, tập kích một số đồn ở Phú Thọ, Nho Quan (Ninh Bình), Móng Cái, Lạng Sơn, phá ngục Lao Bảo (Quảng Trị) . . .

=> Hình thức chủ yếu: đấu tranh vũ trang .

Hoạt động:

• Tấn công các đồn binh Pháp ở Cao Bằng, Phú Thọ, Nho Quan, Móng Cái.
• Phá nhà ngục Lao Bảo.

Thất bại và tan rã năm 1916.

Việc vua Duy tân tham gia cuộc vận động khởi nghĩa năm 1916 ở Huế có ý nghĩa:

Khẳng định việc tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa của vua Duy Tân là mong muốn chính đáng của sĩ phu yêu nước Trung kỳ và xuất phát từ ý thức yêu nước, tinh thần đấu tranh bất khuất, muốn giải phóng dân tộc ra khỏi đêm dài nô lệ của vua Duy Tân.

Câu hỏi trang 150 SGK

Việc binh lính người Việt tham gia phong trào yêu nước trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất có ý nghĩa gì?

Trả lời

Đó là do cuộc khởi nghĩa, trong chừng mực nhất định, đã đáp ứng được nguyện vọng độc lập, tự do của quần chúng lao động.

Thể hiện lòng tin vững chắc vào hành động chính nghĩa và biết gắn hành động vào cuộc vận động cách mạng có xu hướng chính trị tương đối tiến bộ của Việt Nam Quang phục hội.

Gây được tiếng vang lớn, làm xôn xao dư luận ở Pháp và Đông Dương những năm 1917-1918

Cổ vũ cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân ta những năm sau Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

Tuy vậy, cuộc khởi nghĩa vẫn bị thất bại đã thể hiện sự khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo cách mạng ở nước ta lúc đó.

Câu hỏi trang 151 SGK

– Trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất, ở Việt Nam đã có những cuộc khởi nghĩa lớn nào của đồng bào dân tộc thiểu số?

– Các cuộc khởi nghĩa của đồng bào dân tộc thiểu số có ý nghĩa gì?

– Tại sao các hội kín dùng hình thức tôn giáo và sử dụng bùa chú trong tổ chức và hoạt động?

Trả lời

Những cuộc khởi nghĩa vũ trang của đồng bào các dân tộc thiểu số

• Thủ lĩnh các dân tộc ít người (Giàng Tả Chay, Nơ-trang Lơng)
• Dân tộc thiểu số ở Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nguyên
• 1914 – 1915: khởi nghĩa của người Thái ở Tây Bắc.
• 1918, người Mông ở Lai Châu khởi nghĩa
• 1918 – 1919, ở Đông Bắc, binh lính đồn Bình Liêu nổi dậy, lôi cuốn đông đảo các dân tộc Nùng, Dao…
• Ở Tây Nguyên, lớn nhất là khởi nghĩa của đồng bào Mơ-nông do Nơ-trang Lơng chỉ huy, dài hơn 20 năm.

Tất cả đều thất bại nhưng đã góp phần vào cuộc đấu tranh chung của dân tộc.

Các cuộc nổi dậy của đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra trên những địa bàn rộng lớn; lợi dụng địa hình rừng núi có ý nghĩa:

• Gây cho địch nhiều thiệt hại
• Buộc địch phải rút lui hoặc nhân nhượng một số quyền lợi.

Các hội kín dùng hình thức tôn giáo và sử dụng bùa chú trong tổ chức và hoạt động vì:

Dân chúng ở các tỉnh Nam Kỳ và vùng biên giới Việt – Miên vốn có niềm tin tôn giáo sâu sắc và ưa chuộng việc dùng bùa chú, thuật số. Vì vậy, họ rất kính trọng các sư sãi, thầy đạo. Với chiếc áo nhà sư, Phan Xích Long sẽ dễ tiếp xúc và thuyết phục họ tham gia hoạt động của hội kín và tuyên truyền yêu nước.

Câu hỏi trang 153 SGK

– Vì sao Nguyễn Tất Thành quyết định sang phương Tây tìm đường cứu nước?

– Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành trong những năm 1911 – 1918 nhằm mục đích gì?

Trả lời

Nguyễn Tất Thành quyết định sang phương Tây tìm đường cứu nước mới vì:

Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh nước nhà rơi vào tay thực dân Pháp.Nhiều cuộc khởi nghĩa và phong trào đấu tranh đã nổ ra liên tiếp nhưng thất bại

Khủng hoảng đường lối lãnh đạo CM

Nguyễn Tất Thành không nhất trí với chủ trương,con đường cứu nước mà các bậc tiền bối đã lựa chọn

Nguyễn Tất Thành muốn sang Phương Tây tìm hiểu xem nước Pháp và nước khác làm như thế nào rồi sẽ về giúp đồng bào mình.Tìm hiểu những bí ẩn đằng sau những từ :”Tự do – Bình đẳng – Bác ái”

Nguyễn Tất Thành có lòng yêu nước và ý chí đánh đuổi thực dân, giải phóng dân tộc.

Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành trong những năm 1911 – 1918 nhằm mục đích:

Trong nhiều năm 1911 – 1918 , Nguyễn Tất Thành đã đi qua nhiều nước, ở nhiều châu lục khác nhau. Người nhận thấy rằng: ở đâu bọn đế quốc thực dân cũng tàn bạo, độc ác; ở đâu người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man.

Cuối năm 1917, Người từ Anh trở lại Pháp, tại đây người làm nhiều nghề :học tập, rèn luyện trong trong cuộc đấu tranh của quần chúng lao động và giai cấp công nhân Pháp.

Tham gia hoạt động trong hội những người Việt Nam yêu nước, viết báo, truyền đơn, tranh thủ các diễn đàn, các buổi mít tinh để tố cáo thực dân và tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam

1917 cách mạng tháng Mười Nga thành công đã ảnh hưởng đến tư tưởng cứu nước của Người…

Sống và làm việc trong phong trào công nhân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga làm chuyển biến tư tưởng và là cơ sở quan trọng để Người xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.

Giải bài tập lịch sử 11 bài 24

Câu 1 trang 153 sgk Lịch Sử 11

Nêu những biến động về mặt kinh tế, xã hội ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Trả lời

Những biến động về kinh tế

Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp ra sức vơ vét tối đa nhân lực vật lực và tài lực để gánh đỡ những tổn thất và thiếu hụt của Pháp trong chiến tranh.

Pháp tăng thuế, bắt nhân dân Việt Nam mua công trái, vơ vét lương thực, nông lâm sản, kim loại… đem về Pháp.

Sự cướp bóc của Pháp ảnh hưởng trầm trọng đến kinh tế – xã hội Việt Nam.

• Công nghiệp: ngành khai mỏ được bỏ vốn thêm, một vài công ty than mới xuất hiện, các kim loại cần cho chiến tranh được khai thác mạnh. Trong giai đoạn này, Pháp nới lỏng cho các xí nghiệp của người Việt mở rộng quy mô sản xuất và kinh doanh (công ti của Nguyễn Hữu Thụ, Bạch Thái Bưởi), nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
• Công thương nghiệp, giao thông vận tải: phát triển do chính sách nới tay độc quyền cho tư bản người Việt được kinh doanh tương đối tự do. Công việc kinh doanh của người Việt được mở rộng như Công ty của Nguyễn Hữu Thu, Bạch Thái Bưởi, nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
• Nông nghiệp: chuyển từ chuyên canh cây lúa sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh (thầu dầu, đậu, lạc…). Đời sống nông dân khó khăn.

Tình hình phân hóa xã hội:

Chính sách của Pháp và những biến động về kinh tế trong chiến tranh đã tác động mạnh đến sự phân hóa xã hội Việt Nam.

Nạn bị bắt lính và những chính sách trong nông nghiệp đã làm sức sản xuất ở nông thôn giảm sút nghiêm trọng, đời sống nông dân bị bần cùng.

Giai cấp công nhân lớn lên về số lượng, đặc biệt trong hai ngành khai mỏ và trồng cao su.

Tư sản Việt Nam dần thoát khỏi sự kiềm chế của người Pháp và phát triển: Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Hữu Thụ.

Các tầng lớp tiểu tư sản thành thị phát triển rõ rệt về số lượng.

Tư sản và tiểu tư sản tăng về số lượng nhưng chưa trở thành giai cấp. Họ giữ những vai trò kinh tế, chính trị nhất định, song lực lượng chủ chốt của phong trào dân tộc thời kỳ này vẫn là công nhân và nông dân.

Câu 2 trang 153 sgk Lịch Sử 11

Điểm lại các phong trào yêu nước tiêu biểu trong thời kì chiến tranh.

Trả lời

Câu 3 trang 153 sgk Lịch Sử 11

Tại sao nói đây là thời kì phong trào cách mạng Việt Nam khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo?

Trả lời

Các phong trào đều mang tính tự phát, chủ yếu đòi quyền lợi kinh tế.

Chưa đề ra được đường lối đấu tranh lâu dài, cụ thể.

Có nhiều thành phần giai cấp lãnh đạo

Nguyên nhân chính là do chưa có đường lối cách mạng đúng đắn, thiếu sự lãnh đạo thống nhất của một giai cấp tiên phong, đủ sức tập hợp sức mạnh toàn dân tộc để đưa cách mạng đến thành công. Biểu hiện của nó là phong trào diễn ra lẻ tẻ, không thống nhất và cuối cùng đều thất bại.

Trắc nghiệm sử 11 bài 24

Câu 1. “Nhiệm vụ chủ yếu của Đông Dương là cung cấp cho chính quốc đến mức tối đa nhân lực, vật lực và tài lực …” là tuyên bố của

• A. Chính phủ Pháp
• B. Toàn quyền Đông Dương
• C. Chính phủ tay sai ở Đông Dương
• D. Chỉ huy quân đội Pháp ở Đông Dương

Câu 2. Để phục vụ cho cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp ở Đông Dương đã thực hiện chính sách gì

• A. Khuyến khích nhân dân ta tích cực sản xuất nông nghiệp để tăng nguồn lương thực
• B. Tăng cường đầu tư sản xuất công nghiệp
• C. Tăng thuế để tăng nguồn thu ngân sách
• D. Bắt nhân dân ta đóng nhiều thứ thuế, mua công trái, đưa lương thực, nông sản, kim loại sang Pháp

Câu 3. Chính sách của thực dân Pháp ở Đông Dương trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất đã tác động mạnh nhất đến lĩnh vực nào

• A. Kinh tế
• B. Văn hóa
• C. Kinh tế – xã hội
• D. Giáo dục

Câu 4. Nền công nghiệp ở Đông Dương trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất có vai trò như thế nào

• A. Phải gánh đỡ những tổn thất, thiếu hụt của chính quốc
• B. Có vai trò chính trong việc bù đắp những tổn thất, thiếu hụt do chiến tranh của chính quốc
• C. Cung cấp các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu của chiến tranh
• D. Tránh sự phụ huộc vào nền công nghiệp chính quốc

Câu 5. Chiến tranh thế giới thứ nhất làm cho việc trao đổi hàng hóa giữa Pháp với Đông Dương thế nào

• A. Hàng hóa nhập khẩu từ Pháp sang Đông Dương giảm
• B. Hàng hóa nhập khẩu từ Pháp sang Đông Dương tăng lên
• C. Hàng hóa xuất khẩu từ Đông Dương sang Pháp giảm
• D. Hàng hóa xuất khẩu từ Đông Dương sang Pháp tăng lên

Câu 6. Để giải quyết khó khăn trong việc trao đổi hàng hóa giữa Đông Dương và Pháp trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất, tư bản Pháp đã đưa ra giải pháp gì

• A. Liên kết đầu tư kinh doanh
• B. Nới lỏng độc quyền, cho tư bản người Việt được kinh doanh tương đối tự do
• C. Khuyến khích đầu tư vốn vào các ngành sản xuất công nghiệp
• D. Khuyến khích các nghề thủ công truyền thống phát triển

Câu 7. Nền nông nghiệp ở Đông Dương trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất có sự chuyển biến ra sao

• A. Chuyển từ độc canh cây lúa sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh
• B. Chuyển hẳn sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh
• C. Chuyển sang nền nông nghiệp chuyên canh hóa
• D. Chuyển sang nền nông nghiệp hàng hóa

Câu 8. Yếu tố nào tác động đến tình hình xã hội Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất

• A. Chính sách về kinh tế, xã hội của Pháp ở Việt Nam
• B. Những biến động về kinh tế ở Việt Nam
• C. Chính sách của Pháp và những biến động về kinh tế ở Việt Nam
• D. Pháp là một bên tham chiến trong Chiến tranh thế giới thứ nhất

Câu 9. Nguyên nhân nào dẫn đến đời sống của nông dân Việt Nam ngày càng bần cùng trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất?

• A. Pháp chuyển sang độc canh cây công nghiệp phục vụ chiến tranh
• B. Không quan tâm phát triển nông nghiệp
• C. Nạn bắt lính đưa sang chiến trường châu Âu, nạn chiếm đoạt ruộng đất, sưu cao thuế nặng
• D. Hạn hán, lũ lụt diễn ra thường xuyên

Câu 10. Trong bối cảnh đó, tư sản Việt Nam làm gì để có địa vị chính trị nhất định

• A. Tăng cường đẩy mạnh sản xuất kinh doanh
• B. Đẩy mạnh buôn bán với tư bản Pháp
• C. Lập cơ quan ngôn luận, bênh vực quyền lợi về chính trị và kinh tế cho người trong nước
• D. Cử người tham gia bộ máy chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương

Video kiến thức sử 11 bài 24

Trên đây là những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn trả lời các câu hỏi Sử 11 bài 24 được loigiaihay tổng hợp.

Chúc các em học tốt và đạt nhiều kết quả cao.

Bài tiếp theo : Sử 11 bài 25