Công Nghệ 12 bài 25 : Máy điện xoay chiều ba pha – máy biến áp ba pha

Lý thuyết Công Nghệ 12 bài 25 và hướng dẫn giải bài tập, câu hỏi trắc nghiệm bài Máy điện xoay chiều ba pha – máy biến áp ba pha.

Lý thuyết Công Nghệ 12 bài 25

I. Khái niệm, phân loại và công dụng của máy điện xoay chiều ba pha

1. Khái niệm

Máy điện xoay chiều ba pha là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều 3 pha, làm việc theo nguyên tắc cảm ứng điện từ và lực điện từ.

2. Phân loại và công dụng

Các loại máy điện xoay chiều ba pha được chia làm hai loại:

– Máy điện tĩnh: khi làm việc không có bộ phận nào chuyển động ,dùng để biến đổi các thông số: Điện áp, dòng điện… của hệ thống điện.

– Máy điện quay: khi làm việc có bộ phận chuyển động tương đối với nhau và chia làm hai loại

• Máy phát điện: Biến đổi cơ năng thành điện năng, dùng làm nguồn cấp điện cho các tải.
• Động cơ điện: Biến đổi điện năng thành cơ năng, dùng làm nguồn động lực cho các máy.

II. Máy biến áp ba pha

1. Khái niệm và công dụng

Máy biến áp ba pha là máy điện tĩnh, dùng để biến đổi điện áp của hệ thống nguồn điện xoay chiều ba pha nhưng giữ nguyên tần số.

Máy biến áp ba pha được sử dụng chủ yếu trong hệ thống truyền tải và phân phối điện năng, trong mạng điện sản xuất và sinh hoạt. Máy biến áp tự ngẫu ba pha thường được dùng trong các phòng thí nghiệm.

2. Cấu tạo

a) Lõi thép: có ba trụ để quấn dây và gông từ để khép kín mạch từ. Lõi thép được làm bằng các lá thép kỹ thuật điện dày 0,35 ÷ 0,5 mm, hai mặt phủ sơn cách điện và ghép lại thành hình trụ.

b) Dây quấn: thường là dây đồng bọc cách điện được quấn quanh trụ từ của lõi thép.

Mỗi máy biến áp ba pha có ba dây quấn nhận điện vào (gọi là dây quấn sơ cấp) kí hiệu AX, BY,CZ và ba dây quấn đưa điện ra (gọi là dây quấn thứ cấp) kí hiệu ax, by, cz, nên có thể đấu hình sao hay hình tam giác ở cả hai phía. Ngoài ra trong trường hợp đấu hình sao, vì có điểm chung nên có thể có thêm dây trung tính.

Sơ đồ đấu dây, kí hiệu cách đấu dây máy biến áp như hình 25 – 3.

Ở các máy biến áp cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ, dây quấn thứ cấp thường nối hình sao có dây trung tính

3. Nguyên lí làm việc

Dựa trên nguyên lí cảm ứng điện từ.

Máy biến áp ba pha có các cách đấu dây khác nhau nên cần phân biệt hệ số biến áp pha (Kp) và hệ số biến áp dây (Kd).

+ Hệ số biến áp pha $\mathrm{K}{\mathrm{p}}=\frac{\mathrm{U}{\mathrm{pl}}}{\mathrm{U}{\mathrm{p} 2}}=\frac{\mathrm{N}{1}}{\mathrm{~N}_{2}}$

+ Hệ số biến áp dây: $\mathrm{K}{\mathrm{d}}=\frac{\mathrm{U}{\mathrm{d} 1}}{\mathrm{U}_{\mathrm{d} 2}}$

Giải bài tập Công Nghệ 12 bài 25

Hướng dẫn trả lời các câu hỏi bài tập trang 102 SGK Công Nghệ học 12

Câu 1 trang 102 sgk Công Nghệ 12

Câu hỏi

Trình bày khái niệm và phân loại máy điện xoay chiều ba pha

Trả lời

Máy điện xoay chiều ba pha là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều ba pha. Sự làm việc của chúng dựa trên nguyên lí cảm ứng điện từ và lực điện từ.

Câu 2 trang 102 sgk Công Nghệ 12

Câu hỏi

Nêu nguyên lí làm việc của máy biến áp ba pha

Trả lời

Nguyên lí làm việc của máy biến áp ba pha: dựa vào nguyên lí cảm ứng điện từ.

Câu 3 trang 102 sgk Công Nghệ 12

Câu hỏi

Một máy biến áp ba pha, mỗi pha dây quấn sơ cấp có 11000 vòng và dây quấn thứ cấp có 200 vòng. Dây quấn của máy biến áp được nối theo kiểu Δ/Yo, và được cấp điện bởi nguồn ba pha có Ud = 22 kV

Hãy:

   a) Vẽ sơ đồ đấu dây.

   b) Tính hệ số biến áp pha và dây.

   c) Tính điện áp pha và điện áp dây của cuộn thứ cấp.

Trả lời

   a) Sơ đồ đấu dây (kiểu Δ/Yo):

b) Hệ số biến áp pha:

$K p=\frac{U p 1}{U p 2}=\frac{N 1}{N 2}=\frac{11000}{200}=55$

Hệ số biến áp dây:

$\mathrm{Kd}=\frac{\mathrm{Ud} 1}{\mathrm{Ud} 2}=\frac{\mathrm{Up} 1}{\sqrt{3} \mathrm{Up} 2}=\frac{\mathrm{Kp}}{\sqrt{3}}=\frac{55}{\sqrt{3}}$

 c)

$K p=\frac{U p 1}{U p 2}=\frac{N 1}{N 2}$

Điện áp pha của cuộn thứ cấp là:

$\mathrm{Up} 2=\frac{\mathrm{Up} 1}{\mathrm{Kp}} \frac{22000}{55}=400 \mathrm{~V}$

Điện áp dây của cuộn thứ cấp là:

$\mathrm{Ud} 2=\sqrt{3} \mathrm{Up} 2=\sqrt{3} \cdot 400=692,8 \mathrm{~V}$

Trắc nghiệm Công Nghệ 12 bài 25

Những câu hỏi trắc nghiệm ôn tập kiến thức Công Nghệ học 12 bài 25

Câu 1. Máy điện xoay chiều ba pha là

• A. Là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều ba pha
• B. Là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều một pha
• C. Là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều một pha và ba pha
• D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 2. Phát biểu nào sau đây sai?

• A. Máy điện tĩnh: khi làm việc có bộ phận chuyển động tương đối với nhau
• B. Máy điện tĩnh: khi làm việc không có bộ phận nào chuyển động
• C. Máy điện quay: khi làm việc có bộ phận chuyển động tương đối với nhau.
• D. Máy điện tĩnh và máy điện quay là máy điện xoay chiều ba pha

Câu 3. Phát biểu nào sau đây sai: máy biến áp ba pha

• A. Là máy điện tĩnh
• B. Biến đổi điện áp của hệ thống dòng điện xoay chiều ba pha
• C. Không biến đổi tần số
• D. Biến đổi điện áp và tần số của hệ thống dòng điện xoay chiều ba pha

Câu 4. Cấu tạo máy biến áp ba pha

• A. Chỉ có lõi thép
• B. Chỉ có dây quấn
• C. Có lõi thép và dây quấn
• D. Có lõi thép hoặc dây quấn

Câu 5. Máy biến áp đấu dây kiểu:

• A. Nối sao – sao có dây trung tính
• B. Nối sao – tam giác
• C. Nối tam giác – sao có dây trung tính
• D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Trên đây là những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn trả lời các câu hỏi Công Nghệ 12 bài 25 được loigiaihay tổng hợp.

Chúc các em học tốt và đạt nhiều kết quả cao.

Bài tiếp theo: Công Nghệ 12 bài 26

Ôn tập lý thuyết và hướng dẫn giải bài tập môn Công Nghệ 12 tại Lời Giải Hay